هیدروکلریک اسید (HCL)

HCLچیست :

هیدروکلریک اسید یک ترکیب شیمیایی پرکاربرد است که از دو عنصر هیدروژن و کلر تشکیل شده است. این ترکیب زمانی که در آب حل می شود اسیدیته آب را  کاهش می دهد و قبل از حل شدن در آب به عنوان کلرید هیدروژن شناخته می شود. بسیاری از صنایع مصرف کنندگان اسید کلریدریک هستند.

ویژگی های هیدروکلریک اسید :

هیدروکلریک اسید یک مایع شفاف است و بوی بسیار تند و آزار دهنده ای دارد. نام دیگر هیدروکلریک اسید شامل اسید کلریدریک، اسید موریاتیک، جوهر نمک و کلرید هیدرونیوم است. این اسید به هم صورت صنعتی  و هم به صورت طبیعی تولید می شود و کاربرد گسترده ای دارد. ماندگاری این اسید حدود ۵ سال است البته این در صورتی است که محصول مطابق دستورالعمل سازنده در محل و شرایط مناسب ذخیره شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با این اسید پرکاربرد در ادامه مقاله با ما در نشریه جهان شیمی فیزیک همراه باشید.

نحوه تولید و تهیه ی هیدروکلریک اسید :

هیدروکلریک اسید با روش های متعددی تولید می شود. اولین روش واکنش سوزاندن کلر در هیدروژن است. روش دوم واکنش اسید سولفوریک با کلرید سدیم است. در صنعت تولید اسید کلریدریک بدین صورت است که آن را از محصولات جانبی تولید می کنند مانند فرایند کلرزنی ترکیبات آلی.

از طریق هریک از این روش ها می توان انواع مختلفی از گریدهای اسید کلریدریک را تولید کرد.  هیدروکلریک اسید کاملا خالص با استفاده از روش اول یا دوم تولید می شود و اسید کلریدریک صنعتی، که ناخالص تر است و مقدار کمی از ترکیبات آلی نیز در آن وجود دارد با استفاده از آخرین روش که کلرزنی ترکیبات آلی است بدست می آید.

در صنعت  تولید اسید کلروهیدریک از واکنش مستقیم و به صورت چند مرحله ای انجام می شود. این روش به دلیل اینکه ناخالصی بسیار کمی دارد از کیفیت بالایی برخوردار است. این واکنش بسیار گرمازا  است به این معنی که در طول مراحل تولید مقدار زیادی انرژی حرارتی آزاد می شود. به همین دلیل  بهتراست یک خنک کننده نصب شود و اقدامات احتیاطی را رعایت کنید.

مشخصات هیدروکلریک اسید :

نام ماده:   اسید کلرید ریک

نام دوم : هیدروژن کلراید محلول

نام‌های مترادف: هیدروژن کلراید، اسید کلروهیدریک، هیدروکلریک اسید، تیرک، جوهر نمک

فرمول شیمیای : HCL

درصد خلوص:ACS, ISO, Reag. Ph Eur

چگالی:g/cm3 1/18

قابلیت محلول شدن : C° 20

نقطه جوش: C° 45

درجه ذوب: C° 28-:

میزان اسیدی< 1 ( 20 °C:)

حالت فیزیکی: مایع

شکل فیزیکی: مایع فرار

رنگ و بو: بی‌رنگ یا زرد کمرنگ و دارای بوی تند

حلالیت در آب: قابل حل است

جرم مولی: g/mol 36/46

تاریخچه ی تولید هیدروکلریک اسید :

به صورت خالص در قرن ۱۶ توسط لیباویوس از طریق حرارت دادن نمک در ظروف گلی خاک رس که مخصوص ذوب فلزات می­ باشد تولید شده است.

حلالیت اسید کلریدریک:

• محلول درآب
• الکترولیت قوی
• تفکیک پذیری یون های هیدروژن با بار مثبت و یون های کلرید با بار منفی

محصولات فرعی تولید شده در اثر تجزیه اسید کلریدریک :

• کلرید هیدروژن
• کلرید سدیم
• کلر
• مونو کسید کربن
• دی اکسید کربن
• گاز هیدروژن

مزیت های کلریدریک اسید:

• پایدار است و غلظت خود را در طول زمان حفظ می کند.
• تمایل کمتری به شرکت در واکنش اکسایش کاهش دارد.
• ویژگی جرم گیری و ضد عفونی کنندگی
• محلول در آب

خطرات هیدروکلریک اسید:

در هنگام استفاده از اسید کلریدریک باید احتیاط کرد زیرا اسید بسیار خطرناکی است. این اسید خورنده است و نوع غلیظ آن مه های اسیدی بسیار خطرناکی آزاد می کند. اگر مقدار کمی از آن را استنشاق کنیم در بینی، چشم، مجاری تنفسی و در بدن التهاب  ایجاد می شود.

همچنین ممکن است در اثر تماس با دهان به مخاط دهان و معده  آسیب وارد شود. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این اسید می تواند منجر به برونشیت مزمن  و ورم معده  شود  بنابراین استفاده از تجهیزات محافظتی ضروری است.

در صورت تماس این اسید با پوست  بلافاصله محل را با آب شستشو داده و لباس های آلوده را عوض کنید. در صورت بلع ممکن است باعث استفراغ نشود ولی در هرصورت باید فورا به پزشک مراجعه کرد. در صورت تماس چشمی باید فورا ۱۵ دقیقه با مقدار زیادی آب چشم را شستشو داده و سریعا به پزشک مراجعه کنید.

در صورت استنشاق بخار اسید کلریدریک بهتر است بلافاصله به دنبال هوای تازه و مراقبت های پزشکی باشید. هنگام استفاده از این اسید با هر غلظتی باید از تجهیزات حفاظتی  استفاده کنید.

کاربرد ماده هیدروکلریک اسید (HCl):

• صنعت ساختمان ­سازی
• صنعت موادغذایی
• صنعت حفاری
• اسیدشویی و قطعه­ شویی فلزات
• حذف رسوب از بویلرها
• تهیه مواد شیمیایی
• سرامیک­سازی
• ماده کنترل­ کننده و تنظیم pH
• تولید انواع ترکیبات آلی
• تصفیه آب و فاضلاب
• حذف زنگ زدگی آهن

• صنایع غذایی و محصولات غذایی مانند شربت ذرت، نوشابه، کوکی، کراکر، کچاپ و غلات، تولید ژلاتین، سس، آب سبزیجات و مواد غذایی کنسرو شده برای تقویت طعم و کاهش فساد

•  حل کردن کلسیم کربنات و اسید کلریدریک به منظور تولید نمک کلرید کلسیم و استفاده در جاده های یخ زده
•  تولید کلرید کلسیم به عنوان یک تثبیت کننده و قوام دهنده در کالاهای پخته شده و همچنین به عنوان ماده ضد میکروبی
•  ساختمان ها (پوسته پوسته کردن رسوب ها و برای پاک کردن ملات از آجرکاری ها)
•  خنثی سازی سیستم های بنیادی و به عنوان معرف آزمایشگاه
•  آب و فاضلاب و حفظ سطح بهینه pH در آب استخرهای شنا
•  اسیدشویی فولاد، حذف رسوب از دیگ های بخار و ماده رسوب زدا
•  پالایش سنگ معدن در تولید قلع و تانتال
•  تولید ترکیبات آلی، غیرآلی و معدنی
•  ساخت گلوکز از نشاسته و کلر، کلرید و کلرور
•  فرایندهای خالص سازی نمک طعام
•  نظافت و خانه داری (شوینده خانگی به منظور جرم زدایی و نظافت کاشی و سرامیک)
•  کنترل pH و خنثی سازی
•  بازسازی رزین تبادل یونی
•  جهت شستشوی کاتیون ها از رزین های یونی
•  لامپ های فتوشیمیایی
•  پزشکی
•  دارویی
•  فرآوری چرم
•  تولید نفت
•  ساخت باتری
•  مواد آتش بازی
•  آبکاری با تولید کلرید نیکل
•  تولید پلی وینیل کلراید برای پلاستیک و پلیمر
•  تولید فوم های پلی اورتان
•  عکاسی
•  صنایع شوینده
•  بدنه اتومبیل و لوازم خانگی
•  موثر در تیتراسیون بازها
•  تولید اسید دیسکلر
•  کاغذسازی
•  راه سازی (ساختن پل های تعلیق و کامیون رو)
•  احیای اوره
•  افزودنی طبیعی و اسانس
•  صنایع گاز و پتروشیمی
•  صنایع لاستیک سازی
•  در ترکیبات کود ها
•  در صنایع رنگسازی
•  به منظور حذف زنگ زدگی و ناخالصی از فلزاتی همچون آهن، آلیاژها و فولاد ضد زنگ
•  اچینگ آلومینیوم
•  در تولید فولاد برای کاربرد در پل ها و بدنه خودرو و وسایل مختلف خانگی
•  در صنعت گالوانیزه کردن با تولید کلرید روی
•  در صنعت نساجی به منظور سفید کردن لباس
•  در صنعت تصفیه آب و تولید مواد شیمیایی مختلف همچون پلی آلومینیوم کلراید و کلروفریک
•  استفاده در سلاح های شیمیایی مثل تولید گاز خردل
•  عامل کمکی در جذب مواد مغذی همچون ویتامین ب 12، کلسیم، روی و منیزیم در بدن
• به منظور حل کردن بسیاری از فلزات، اکسیدها و کربنات های فلزی

شرایط حمل و بسته­ بندی ماده هیدروکلریک اسید (HCl):

اسید هیدروکلریک بسیارخورنده است و به این معنی که در هنگام لمس بافت بیولوژیکی بسیارآسیب زننده می­باشد. علاوه بر این HCl در صورت استنشاق یا بلع می­تواند موجب آسیب جدی بافت­های داخلی بدن شود. به همین دلیل توصیه می­شود در هنگام کار با این اسید حتما از دستکش ، عینک و ماسک استفاده نمایید. اسید کلریدریک بصورت فله در مخازن پلی اتیلن و یا بشکه های ٢٢٠ و ١٠٠٠ لیتری از جنس HDPE قابل عرضه می­باشد.

نکات ایمنی در شرایط استفاده از هیدروکلریک اسید :

در صورت تماس با چشم:

سریعا چشم‌های آلوده را به مدت 20 تا 30 دقیقه با آب ولرم شست‌شو داده، پلک‌ها باز نگه داشته شوند و به پزشک مراجعه شود.

در صورت تماس با پوست:

سریعا موضع آلوده را با آب ولرم به مدت 20 تا 30 دقیقه شست‌شو داده و به پزشک مراجعه شود.

در صورت بلعیدن و خوردن:

هرگز به فردى که بیهوش است چیزى نخورانید. درصورت هوشیارى فرد دهان وى را با آب تمیز شست‌شو داده و فرد را وادار به استفراغ نکنید. به فرد هوشیار 240 تا 300 میلى‌لیتر آب بخورانید. درصورت امکان، پس ازخوردن آب به فرد شیر دهید. اگر استفراغ به صورت طبیعى اتفاق افتاد دوباره به فرد آب داده و به پزشک مراجعه شود.

در صورت تنفس:

منبع مولد آلودگى یا فرد را به هواى آزاد برده. علایم مسمومیت با این ماده 48 ساعت پس از مواجهه نمایان مى‌شود. به پزشک مراجعه شود.

اطلاعات پزشکی:

علایم حیاتى فرد( دما، فشارخون و …) را مرتب چک کرده و به پزشک یا نزدیک‌ترین مرکز کنترل سموم مراجعه شود.

خطر آتش‌گیری:

این ماده نمی‌سوزد و در تماس با فلزات، تولید گاز هیدروژن کرده که مخلوط این گاز با خطر آتش‌گیری هوا می‌تواند سبب انفجار شود. جهت اطفا حریق می‌‌توان از اسپری آب برای خنک کردن ظروف محتوی این ماده استفاده کرد.

شرکت آرتا انرژی تامین کننده  ماده  هیدروکلریک اسید، آماده ارایه خدمات جهت تامین مواد شیمیایی مورد نظر  شما کارفرمایان محترم می باشد. 

جهت ارایه مشاوره و ثبت سفارش از طریق قسمت تماس با ما با کارشناسان شرکت، تماس حاصل فرمایید.