آب ژاول

 

آب ژاول :

آب ژاول یا هیپوکلریت سدیم یکی از رایج ترین مواد شیمیایی تصفیه آب و سفید کننده و ضد عفونی کننده می باشد که برای اولین بار توسط برتولت دانشمند فرانسوی در ژاول پاریس تهیه شد. این ماده شیمیایی ابتدا با ترکیب پتاسیم کربنات و کلر بدست آمد و به دلیل قیمت گران آن در سال های بعد با تغییراتی توسط سایر دانشمندان مواجه شد. در حال حاضر این ماده ضد عفونی کننده با ترکیب کلر و هیدروکسید سدیم تهیه میشود که فرمول آن را آنتونی لابراک رائه داده است. با توجه به اینکه این محلول برای اولین بار در ژاول پاریس معرفی شد، به همین دلیل با نام آب ژاول (javel water) در تمام دنیا شهرت پیدا کرده است.
NaOCl دارای رنگ زرد و بوی بسیار زننده ای بوده و نه تنها در صنعت، بلکه در منازل نیز کاربرد گسترده ای دارد. از اصلی ترین موارد کاربرد آن در منزل می توان به از بین بردن لک روی پارچه و لباس و تمیز و ضد عفونی کردن سطوح اشاره نمود. لازم به ذکر است، برخلاف آنچه در منازل و صنعت مورد استفاده قرار میگیرد، هیپوکلریت سدیم NaOCL به صورت جامد بوده و برای استفاده لازم است در آب سرد محلول شود.

انواع روش های تولید آب ژاول:

سدیم هیپوکلریت (آب ژاول) با استفاده از دو روش زیر تولید می شود:

1-تولید آب ژاول از طریق تزریق گاز کلر به سود سوزآور :

با ورود گاز کلر به سود سوز آور آب ژاول تولید می شود، برای این کار دقت کنید تمامی مخازن و لوله ها باید از جنس PVC باشند، زیرا مخازن و لوله های فلزی در مجاورت گاز کلر دچار خوردگی می شوند.

NaOH+Cl—>NaClO+NaCl+H2o

سود را داخل مخزن ریخته و گاز کلر را از پایین وارد می کنند. میل ترکیب گاز کلر با سود زیاد است و بعد از ترکیب گاز کلر از انتهای مخزن به سطح آن رسیده و جذب می شود. بنابر این در این واکنش هر چه خروجی گاز کلر از سطح مخزن کمتر باشد، واکنش تولید آب ژاول بهتر انجام می شود. دمای انجام این واکنش نباید از 42 درجه سانتی گراد بالاتر برود

 

2-تولید آب ژاول به وسیله الکترولیز محلول NaCl:

در این روش برای تولید آب ژاول از الکترولیز محلول سدیم کلرید استفاده می شود. سلول های الکترولیتی در موارد جریان بالا و محلول های خنثی کاربرد دارند.

 

گریدهای هیپوکلریت سدیم:

هیپوکلریت سدیم با دو غلظت 6 درصد (معروف به وایتکس خانگی) و 15 تا 16 درصد (وایتکس صنعتی) به بازار عرضه می شود. آب ژاول به عنوان یک ماده سفید کننده برای مصارف خانگی حاوی 6 درصد هیپوکلریت سدیم مورد استفاده قرار می گیرد و با pH حدود 11، تحریک کننده است. حال آن که آب ژاول صنعتی برای مصارف گوناگون و در صنایع مختلف استفاده می شود.

 

کاربرد آب ژاول:

آب ژاول کاربردهای بسیاری دارد. برای مثال در ساخت مواد اولیه شوینده و بهداشتی نیز به کار می رود. در زیر برخی از کاربردهای این ماده را مشاهده می کنید:

• سفید کننده پنبه، کتان، چتایی، ابریشم مصنوعی، خمیر کاغذ و مرکبات مفید
• سم زدایی حمام های سیانور جهت استفاده در صنایع فلزی
• ضد عفونی کننده در لبنیاتی ها، مخازن آب، آزمایشگاه، لباس، اماکن تهیه و توزیع مواد غذایی، بیمارستان و غیره
• جلوگیری از رشد جلبک و قارچ در برج های خنک کننده
• پاک کننده و گندزدا
• غیر فعال کننده سموم کشاورزی از جمله آفلاتوکسین ها
• تصفیه و دفع فاضلاب
• تصفیه آب آشامیدنی به کمک روش کلرزنی
• آب ژاول برای استخر نیز به کار می رود.
• معالجه زخم و التیام بخش
• دندان پزشکی
• پزشکی (معالجه سوختگی زخم ها)
• دارویی
• کشاورزی
• صنایع شیمیایی
• صنایع رنگ و آهک
• صنایع غذایی
• صنایع دفع زباله
• صنایع شیشه سازی
• صنایع کاغذ سازی و خمیر کاغذ
• صنایع بهداشتی
• نوشیدنی
• از بین بردن لکه ها
• صنایع آبزیان
• فرآوری مواد غذایی
• صنایع آبکاری
• نساجی
• به عنوان محلول گند زدا و بو زدا
• به عنوان خنثی کننده گاز هیدروژن گوگرد و گاز آمونیاک
• دندانپزشکی

 

مشخصات و ویژگی های آب ژاول:

وایتکس های مورد استفاده برای مصارف خانگی دارای ph یازده بوده و غلظت آن هیپوکلریت سدیم در آن حدود 5 درصد است.

پی اچ آب ژاول صنعتی حدود 13 می باشد و غلظت هیپوکلریت سدیم در آن 12 تا 15 درصد است. توجه داشته باشید که آب ژاول صنعتی خاصیت خورندگی بسیار بالایی دارد.

هیپوکلریت سدیم دارای رنگ زرد و بوی زننده است.

این ترکیب و محلول شیمیایی یک باز قوی به شمار می رود و خاصیت خورندگی دارد.

قدرت ضد عفونی کنندگی این ماده بسیار زیاد است و محلول های دارای غلظت 1.3 این ماده شیمیایی می تواند 20 میکروگرم آفلاتوکسین را از بین ببرد.

 

کاربرد آب ژاول در تصفیه آب:

یکی از اصلی ترین گام ها در تمام روش های تصفیه آب، ضد عفونی و از بین بردن میکروارگانیسم های مختلف موجود در آن است. برای این منظور از مواد شیمیایی متعددی استفاده میشود که یکی از آنها هیپوکلرین سدیم است. البته مقدار این ماده در روند تصفیه آب آشامیدنی بسیار کم است، چون می تواند منجر به بیماری های گوارشی و سرطان شود.

 

کاربرد آب ژاول در تصفیه فاضلاب:

در روند تصفیه فاضلاب نیز آب ژاول نقش مهمی دارد و با توجه به نوع پساب ها می توان کاربردهای متفاوتی دارد. اصلی ترین کاربرد این مواد در تصفیه فاضلاب، جلوگیری از ایجاد بوی زننده در حوضچه های تصفیه است. این روند در تصفیه فاضلاب صنعتی انجام میشود و از انتشار بوی زننده در محیط اطراف بخش تصفیه جلوگیری می کند.

 

 

نکات ایمنی در رابطه با آب ژاول MSDS) آب ژاول)

وایتکس از مواد شیمیایی سمی محسوب می شود که می تواند سبب تحریک چشم و پوست شود. خوردن وایتکس باعث بروز مشکلاتی مانند:تهوع، درد شدید معده، سرفه، اسهال، مشکلات ریوی و در برخی موارد باعث مرگ می شود. وایتکس قابل انفجار نیست ولی مخرب لایه ازن است. ویژگی خورنده و در دسترس بودن آن می تواند این ماده را به محصولی خطرناک تبدیل کند. هنگام کار باید به MSDS وایتکس توجه کنید.

• این ماده بسیار سمی است و نباید در محیط های بسته مورد استفاده قرار بگیرد.
• مخلوط سفید کننده مایع با سایر ترکیبات تمیز کننده مانند اسیدها و آمونیاک، بخارات سمی تولید می کند.
• از ترکیب وایتکس با جوهر نمک و موادی مثل آن پرهیز کنید، زیرا این دو ماده باهم، گاز کشنده کلر را تولید می کنند.
• وایتکس را باید دور از نور آفتاب، اسید (به عنوان مثال اسید کلریدریک)، اوره،، گرما، مواد سوختنی، مواد آلی و در محلی خشک نگهداری کرد.
• این ماده را هرگز با آمونیاک ترکیب نکنید، زیرا ترکیب این دو موجب تولید بخارات کلرو آمین و در صورت غلظت بالای آمونیاک (بستگی به میزان اختلاط دارد.) تولید ماده سمی هیدرازین می شود.
• در صورت نشت این ماده به محیط، آن را با آب رقیق نموده و با اسید استیک خنثی کنید.
• این ماده را نباید در ظروف فلزی نگهداری کنید، زیرا موجب خوردگی فلزاتی مانند نیکل، کروم، آلومینیوم، فولاد، آهن و سایر فلزات اکسیدشدنی و ظروف فلزی می شود.
• ترکیبات کلردار را با آب گرم مخلوط نکنید، زیرا موجب تجزیه آن شده و علاوه بر کاهش اثربخشی محلول موجب مشکلاتی برای سلامتی خصوصا دستگاه تنفسی نیز می شود.
• در صورتی که به اشتباه این محصول نوشیده شود، سریعا شیر بنوشید و در صورت احساس ناراحتی و ادامه داشتن علائم مسمومیت، فورا از کمک های پزشکی بهره بگیرید.
• سدیم هیپوکلریت را به دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.

 

آیا آب ژاول همان وایتکس است؟

آب ژاول در واقع همان وایتکس می باشد و این دو عنوان با هم فرقی ندارند. از وایتکس یا آب ژاول به عنوان ضد عفونی کننده یا لکه بر استفاده می شود. واژه مصطلحی که اکثر ما به آن وایتکس یا مایع سفید کننده می گوییم و دارای مصارف خانگی نیز می باشد، غلظت 5% آب ژاول می باشد و چیزی که به عنوان آب ژاول در میان عوام شناخته می شود، آب ژاول صنعتی است که غلظت 10% این ماده شیمیایی است.

 

معایب و خطرات آب ژاول:

تمام مواد شیمیایی در کنار مزایای متعددی که دارند، با استفاده نادرست منجر به بروز مشکلات متعدد و گاها بسیار خطرناک خواهند شد. NaOCl نیز از مستثنی نبوده و در برخی از مواقع بسیار خطرناک میشود. از مهم ترین خطرات این مده می توان به گزینه های زیر اشاره نمود:

• از مهم ترین مضرات آب ژاول برای پوست می توان به خاصیت خورندگی آن اشاره نمود که منجر به سوختگی شدید میشود. به همین دلیل به هیچ عنوان نباید بدون دستکش از وایتکس استفاده نمود.
• به هیچ عنوان نباید وایتکس و آمونیاک را با هم ترکیب کرد، چون گاز کلروامین تولید میشود که بسیار خطرناک و سمی است.
• ترکیب سرکه و هیپوکلریت سدیم منجر به تولید گاز کلر میشود. این گاز منجر به مسمومیت های شدید میشود.
• ترکیب جوهر نمک و وایتکس بسیار خطرناک بوده و منجر به مسمومیت و سوختگی چشم و پوست خواهد شد.

 

نکات مهم استفاده از آب ژاول :

برای استفاده از این محلول شیمیایی، معمولا آن را به نسبت 1 به 100 رقیق می کنند. در ادامه به نکات ذکر شده توجه کنید:

به منظور اثربخشی محصول و حفظ کیفیت اولیه آن، بهتر است محلول رقیق شده را بیشتر از 24 ساعت نگهداری نکنید و در همان روز استفاده کنید.

ضمنا محلول سدیم هیپوکلریت می بایست حداقل به مدت 10 دقیقه بر روی سطح مورد نظر باقی مانده و در صورت نیاز شستشو داده شود.

همچنین به دلیل خاصیت سفید کنندگی قوی این محلول که به عنوان رایج ترین سفید کننده هم شناخته می شود، از ضد عفونی کردن سطوحی که رنگی هستند همچون البسه رنگی اجتناب کنید.

 

 

 

شرکت آرتا انرژی تامین کننده  ماده آب ژاول ، آماده ارایه خدمات جهت تامین مواد شیمیایی مورد نظر  شما کارفرمایان محترم می باشد. 

جهت ارایه مشاوره و ثبت سفارش از طریق قسمت تماس با ما با کارشناسان شرکت، تماس حاصل فرمایید.